ÉRASE UNHA VEZ O HOME:

Hoxe, nesta entrada, imos falar da diferenciación producida ao longo do proceso de evolución entre os xéneros Homo e non Homo.

Nesta liña evolutiva temos como primeiro homínido  ao Australopithecus afarensis que viviu fai entre uns 3.9 e 3 millóns de anos. Este caracterizábase por ter o cerebro do tamaño do dun simio, longos e fortes brazos (debido a que aínda se desprazaban cos brazos) e vivía en África. Esta especie deu lugar a unha diversificación en dous grupos: os Paranthropus (individuos robustos con mandíbulas fortes) e os do xénero homo (individuos máis lixeiros e gráciles que foron os primeiros en utilizar as mans en actividades diferentes, como manipular ferramentas, favorecendo o desarrollo cerebral que deu lugar nun futuro ó Homo habilis).


Agora ímos falar da árbore dos Paranthropus. Esta rama empeza co Paranthropus africanus ( o que singnifica mono do sur de África). Este viviu fai uns aproximadamente uns 2.5 millóns de anos en Sudáfrica. Su caixa craneal é máis alta e redondeada ca dos antropomorfos e o seu esqueleto postcraneal é similar ó do A. aferensis. Tiña unha cara curta e a mandíbula adiantada con respecto ao maxilar e con dentes pequenos.

Seguimos co Paranthropus robustus, o cal provén do africanus e habitou en Sudáfrica fai entre uns 2 e 1.2 millóns de anos ( robustus débese a que os primeiros hallazgos atopados en África era restos de mandíbulas de gran tamaño, o que levou a pensar que o corpo sería enorme pero finalmente descubriuse que o corpo era de tamaño similar ó dos antepasados). Tiña un gran aparato mastigador, un rostro achatado, meixelas abultadas e unha pequena cresta ósea na parte superior cabeza.

Na última rama dos Paranthropus imos falar do Paranthropus boisei. Este habitou na parte oriental de África fai entre uns 2.3 e 1.3 millóns de anos. Presenta unha cara moi ancha e redondeada, con incisivos moi pequenos e pero molares moi grandes e unha cresta saxital (protuberancia ósea que recorre a parte superior de cráneo).

Agora imos centrarnos no xénero Homo, descendiente do Australopitécus afarensis. No primeiro no que nos imos centrar é no H. habilis, descendente directo do A. afarensis. Este viviu en África fai entre uns 2.4 e 1.6 millóns de anos atrás. O seu nome significa "home hábil", que fai referencia ós instrumentos líticos confeccionados por este. A diferencia máis notable entre o xénero Homo e o Australopitecus é o aumento do tamaño cerebral producido no xénero Homo As características principais do H. habilis son: cráneo máis redondeado, incisivos espadiformes, molares grandes e con esmalte groso, non presentan unha mandíbula moi cara fóra, cara curta, dedos de pés e mans curvos, unha posición bípeda que provoca a reducción da pelvis adiantando o parto nas mulleres, un aumento da capacidade craneal... 

Toca o turno de falar do Homo erectus descendente do H. habilis e viviu fai uns 1.9 millóns de anos na Asia occidental. Caracterízase por unha bóveda craneal relativamente baixa e angular, un volumen craneal maior ca o do H. habilis, unha mandíbula forte pero con dentes pequenos, robusto e de talla elevada, producía utensilios líticos e moi posiblemente dominaba o lume.


O Homo ergaster é propio de África, e viviu entre fai aproximadamente uns 1.9 e 1.4 millóns de anos. O H. ergaster é posiblemente o ser intermedio entre o H. habilis e o H. erectus. Este homínido caracterízase por ter unha cultura material mayor cá do H. habilis, unha talla moi similar á nosa e un gran tamaño cerebral. A súa infancia, adolescencia e adultez teñen unha duración intermedia entre a do chimpancé e a nosa. Presenta unha constitución física bastante parecida a nosa, cunha complexión un pouco máis robusta e forte e cunhas cadeiras algo máis anchas. Existen teorías que din que este podería ser o primero homínido con capacidade para o lenguaxe articulado.

Falemos do Homo antecessor, que habituo o continente europeo fai uns 900000 anos (salientar que restos deste homínido foron atopados aqui, en Atapuerca). Eran individuos altos, fortes e cun cerebro un pouco máis pequeno ca o do home actual. Caracterízase polos rasgos primitivos no seu aparello dental, por unha morfoloxía mandibular que vai recordar á de individuos posteriores (H. heidelbergensis) e unha morfoloxía facial similar á do H. sapiens.

Seguimos co Homo heidelbergensis, procedente do H. antecesor e que habitou Europa fai máis duns 600000 anos. Eran seres altos, moi fortes, con grandes craneos moi aplanados, mandíbulas saíntes e con gran apertura nasal. O seu nome proven da cidade de Heidenberg (Alemaña) onde foron hallados os seus restos. Posuían unha pelvis ancha e maior separación das pernas, que xunto cos brazos, teñen proporcións moi similares ás nosas. O seu cráneo presenta rasgos tanto arcaicos como modernos, con órbitas oculares máis ou menos cuadrangulares coronadas por amplias crestas supraorbitales, mandíbulas robustas, un neurocráneo coa parte posterior redondeada...

O Homo neanderthalensis habitou as rexións de Europa, Próximo Oriente e Asia central fai máis ou menos entre 230000 e 28000 anos. Este descende do H. heidelbergensis. Era un homínido robusto, con cadeiras e torax anchos, extremidades curtas, fronte hundida, gran capacidade craneal e moi posiblemente presentaban unha linguaxe articulada. Posuían unha cultura material complexa, e unha gran capacidade de adaptación a climas fríos extremos.

Finalmente imos rematar co Homo sapiens ( home sabio), o cal habitou a rexión de Sudáfrica fai aproximadamente uns 165000 anos e tamén descende do H. heidelbergensis. Tiñan un tamaño cerebral moi cercano ao dos humanos e posuían unha linguaxe articulada. Presenta características moi similares as nosas pero con algunhas variacións como un rostro con características aracicas (deformación da mandíbula a cal está adiantada). O H. sapiens evolucionou ata dar lugar ao Homo sapiens sapiens, o considerado home actual.